Hoe 600 jaar Hilversum beleven onze stad verbindt
Het jaar 2024 wordt een bijzonder jaar. Op 4 maart viert Hilversum namelijk haar 600’e verjaardag. Zes eeuwen Hilversum, 600 jaar ontwikkeling van schapendorp tot Mediastad. Een heel bijzonder moment in onze geschiedenis en ook een goede aanleiding om bij die geschiedenis stil te staan. Want de afgelopen 600 jaar heeft Hilversum heel veel gebracht en gemaakt tot de bijzondere plek die het nu is. Een stad met meer dan 1.000 jonge monumenten, van Dudok tot Duiker, midden tussen bos en hei. Dé mediastad van Nederland, die bruist van creativiteit en innovatie. Nergens ter wereld vind je zo’n concentratie van mediabedrijven op 1 vierkante kilometer. De muziekstad, waar orkesten als het Metropole Orkest en het Radio Filharmonisch Orkest samen met bedrijven als Universal en poppodium De Vorstin een uniek muzikaal ecosysteem vormen. En de stad die tegelijkertijd een dorp is. Waar mensen elkaar groeten, naar elkaar omzien en interesse in elkaar hebben. En dat unieke DNA, dat we in 600 jaar Hilversum met elkaar hebben gevormd, is het vieren waard! En dat vieren doen we met de hele stad. Een heel jaar lang kijken we terug naar onze geschiedenis en vieren we het eeuwfeest op het ritme van de stad. Met onze inwoners, met onze ondernemers, onze scholen, onze sportverenigingen, onze culturele instellingen en de vele andere maatschappelijk betrokken organisaties.
Maar hoe mooi en bijzonder ook, net als vele andere steden en dorpen in Nederland is Hilversum helaas ook een gemeente met gescheiden werelden. Want ook in Hilversum leven we in bubbels. Veilige, comfortabele bubbels, waarin we gelijkgestemden ontmoeten en spreken en waar het lijkt alsof de eigen bubbel maatgevend is voor heel Hilversum. Over de andere bubbels hebben we soms een mening. Maar in gesprek gaan of elkaar buiten de eigen bubbel ontmoeten doen we nauwelijks. En dat is zonde. Want niet alleen krijgen we een samenleving waar we langs elkaar heen leven en elkaar niet meer (willen) begrijpen, we ontnemen onszelf ook de kans op mooie, verrassende ontmoetingen. En laat 600 jaar Hilversum nou een geweldige kans zijn onze bubbels lek te prikken. Door samen taart te eten, te sporten, op te gaan in geweldige muziek, kleurrijke verhalen te horen van heel veel diverse Hilversummers en terug te kijken op de sleutelmomenten in onze geschiedenis, kunnen we elkaar weer vinden. 600 jaar Hilversum geeft ons die buitenkans. De kans om met een glas bubbels in de ene hand bubbels te doorbreken.
2024 wordt ook een jaar waarin we diverse ambities voor Hilversum willen realiseren. En die ambities zijn opgenomen in deze begroting. Deze begroting is gebaseerd op het coalitieakkoord 'Hilversum Koesteren' en de financiële voorwaarden en uitgangspunten uit de Voorjaarsnota 2023. De programmabegroting weerspiegelt onze grote ambities die wij willen realiseren, maar ook de reguliere werkzaamheden die wij uitvoeren. We hebben concrete plannen om meer betaalbaar wonen, verduurzaming, het aanpakken van klimaatveranderingseffecten, toegankelijke en betaalbare zorg, gelijke kansen, goede bereikbaarheid van onze stad en regio en het verder uitbreiden van het hoge voorzieningenniveau om Hilversum mogelijk te maken. Grote ambities, veel werk en dus ook forse investeringen in de stad. Tegelijkertijd zien we dat ook Hilversum, net als alle andere gemeenten, als gevolg van de herziene financieringssystematiek vanuit het Rijk, te maken krijgt met financiële onzekerheid in de toekomst. Dit laat de programmabegroting voor de jaren 2026 en 2027 ook zien. Daarnaast zien we nog altijd een krapte op de arbeidsmarkt, hebben we te maken met stijgende prijzen en is er onzekerheid over de plannen en investeringen van het nog te vormen, nieuwe Kabinet. Ondanks deze uitdagingen en onzekerheden blijven we vasthouden aan onze ambities en investeringen. Onze uitgangspositie is namelijk heel solide. We hebben de organisatie het afgelopen jaar kunnen versterken met nieuwe medewerkers en ook komend jaar zetten we ons in om de organisatie verder te versterken. Daarnaast hebben we de afgelopen jaren financiële buffers opgebouwd zodat we in staat zijn om te blijven investeren in de stad om Hilversum een nog fijnere plek te maken voor onze huidige en toekomstige inwoners en ondernemers. Door onze goede uitgangspositie hoeft Hilversum in tegenstelling tot veel andere gemeenten de woonlasten slechts met de inflatie te verhogen.
We kunnen dus investeren in betaalbare woningbouw en nieuwe woningbouw-concepten, zoals flexwoningen, zodat alle doelgroepen in Hilversum kunnen (blijven) wonen. We investeren in bestaanszekerheid, onderwijskansen en zorg en ondersteuning voor wie dat nodig heeft. Daarbij maken we waar mogelijk gebruik van de eigen kracht van inwoners en de veerkrachtige netwerken in de stad. Hier werken maatschappelijke organisaties, inwoners, vrijwilligers en andere partners in de wijk samen. We maken we Hilversum groener, vitaler en klaar voor de gevolgen van klimaatveranderingen. We investeren in banen en een vitale economie en natuurlijk investeren we in de levendigheid en gezondheid van Hilversum: sport en cultuur spelen ook in deze begroting een belangrijke rol.
Omgevingsvisie
In 2024 gaat ook de Omgevingswet in werking. De invoering van deze wet moet het voor inwoners en ondernemers makkelijker en overzichtelijker maken om ruimtelijke plannen te starten (o.a. minder regels en 1 digitaal overheidsloket). Vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet is de gemeentelijke Omgevingsvisie opgesteld die begin 2024 ter besluitvorming voorligt bij de raad. Na vaststelling van de Omgevingsvisie gaan we aan de slag met (deel-)visies, programma’s, het Omgevingsplan en gebiedsagenda’s. Nieuwe of aangescherpte inzichten in de Omgevingsvisie worden bij actualisaties van beleid, programma’s en agenda’s verwerkt. Na vaststelling van de Omgevingsvisie is het ‘project’ Omgevingsvisie afgerond en wordt het onderdeel van ons reguliere werk. Daarbij blijven we wel jaarlijks monitoren hoever het staat met de realisatie van de doelen zoals beschreven in de Omgevingsvisie.
Onderwijs
Onderwijs is misschien wel het belangrijkste instrument on kansengelijkheid te vergroten. En goed onderwijs kan niet zonder goede scholen. Om onze scholen, waaronder diverse gemeentelijke en rijksmonumenten, klaar te maken voor de eisen van deze tijd, gaan we het integraal huisvestingsplan onderwijs actualiseren. Daarnaast wordt gewerkt aan een nieuwe onderwijsagenda.
Gebiedsontwikkelingen
In 2024 gaan we uiteraard verder met plannen en beleid waar al eerder over besloten is zoals de gebiedsontwikkeling rondom het Sportpark (Arenapark). Dit wordt de sportiefste wijk in Hilversum waar bewegen, wonen, werken, studeren en zorg op een organische en duurzame manier in de openbare ruimte bij elkaar komen. De openbaar vervoer hub maakt het mogelijk om mobiliteit voor een steeds grotere groep te waarborgen, ook in de toekomst, zonder dat dit ten koste gaat van de leefbaarheid. Bij het Stationsgebied komt een nieuw busstation dat een echte eyecatcher wordt zodra je het station uitloopt. Ook gaan we aan de slag met de voorbereidingen voor de nieuwe, moderne fietsenstalling onder het stationsplein.
Ruimte voor werk en een veerkrachtige economie
Hilversum is de economische motor van de regio. Om de economie en onze ondernemers verder te versterken en faciliteren, stellen we een nieuwe economische visie op. We gaan aan de slag met het uitvoeren van de gebiedsagenda centrum om het centrum nog levendiger, groener en gezelliger te maken. Daarnaast stellen we samen met de ondernemers een gebiedsagenda voor Zuid-West op en starten met de nieuwe inrichting van de Gijsbrecht.
We werken aan een bereikbaar Hilversum
Voor een bereikbaar en leefbaar Hilversum zetten we in op onder andere een autoluwe binnenstad en tegelijkertijd verbetering van de doorstroming op de buitenring. Ook wil het college in samenwerking met ondernemers zero-emissiezones voor vrachtverkeer instellen in het centrum en op de Gijsbrecht en kunnen ouderen met een inkomen tot 130% van het minimum inkomen gratis in Hilversum met de bus. We investeren met MRA en Regio in snelfietspaden om de duurzame mobiliteit te bevorderen. We verwelkomen de nachttrein waardoor Hilversum nog aantrekkelijker wordt als OV-stad. En we voeren het nieuwe parkeerbeleid in, waarmee parkeren beter gereguleerd wordt en er meer ruimte komt voor woningbouw.
Betaalbaar wonen
Alle doelgroepen moeten in Hilversum kunnen wonen, maar het aanbod van betaalbare woningen is op dit moment zeer gering en de wachtlijsten voor een betaalbare woning lang. Dat willen we verbeteren. De gemeente Hilversum en de woningcorporaties werken daarom, op basis van de in de zomer vastgestelde prestatieafspraken, intensief samen om de woningbouwopgave de komende jaren te realiseren. De focus ligt hierbij op betaalbare, sociale woningbouw, waarbij is afgesproken dat alle nieuwbouwontwikkelingen ten minste 33% sociale woningbouw bevat. Daarnaast realiseren we samen met het Rijk en de woningcorporaties 400 flexwoningen op het Circusterrein voor een tijdelijke periode van 15 jaar. Dit zorgt op korte termijn al voor een groter aanbod betaalbare woningen.
Energietransitie
Het klimaat verandert en dat heeft steeds vaker ernstige gevolgen in de leefomgeving van mensen wereldwijd. In Hilversum willen we de effecten door klimaatverandering uiteraard helpen tegengaan en tegelijkertijd willen we de openbare ruimte en ondergrondse infrastructuur toekomstbestendig en klimaat adaptief inrichten, zodat we de negatieve effecten beter kunnen opvangen. Daarnaast willen we onze inwoners stimuleren om aan de slag te gaan met het verduurzamen van de eigen woning.
Met het Hilversums isolatieprogramma (HIP) ondersteunt de gemeente Hilversum de komende jaren inwoners met maatwerkadvies over en subsidies voor het isoleren en aardgasvrij maken van hun woning.
Welzijn en inkomensvoorziening inwoners
Bereikbare en betaalbare zorg en het op peil houden van ons voorzieningenniveau zijn belangrijk voor een gezond en levendig Hilversum. We geven in 2024 uitvoering aan ons nieuwe beleid op werk, zorg, welzijn en inkomensvoorzieningen, jeugd en Wmo gericht op bestaanszekerheid, kansengelijkheid en sterke wijken en buurten. We zetten in op versterking van de (mentale) gezondheid van inwoners (ook jeugd en jongeren) en het voorkomen van ziekte en zorg. Dat vraagt om samenwerking met o.a. maatschappelijke partners, zorgaanbieders, huisartsen, verenigingen, informele netwerken, ondernemers en inwoners. Met deze werkwijze pakken we als gemeente ook een actieve rol op het thema (publieke) gezondheid. Ook geven we met zorg- en welzijnspartners uit de regio invulling aan het integraal zorgakkoord in onze regio met als doel zorg beschikbaar en betaalbaar te houden.
Opvang van uit de Oekraïne afkomstige vluchtelingen
Met de inval van Rusland in Oekraïne in 2022 ontstond een nieuwe crisis. Dit heeft ook een grote weerslag op onze samenleving. Direct en indirect. In Hilversum worden op dit moment honderden Oekraïense vluchtelingen opgevangen, met heel veel steun en gastvrijheid vanuit de Hilversummers. Zoals de situatie er nu uitziet blijft deze opvang ook in 2024 hard nodig.
We verbeteren onze dienstverlening
We streven voortdurend naar verbetering van zowel onze fysieke als digitale dienstverlening. De jaarlijkse Hilversumse monitor laat over het algemeen positieve beoordelingen zien, maar er is nog ruimte voor verbetering. De dienstverlening aan onze inwoners is een belangrijke kerntaak. Daarom zijn wij vastbesloten om de komende jaren zowel onze fysieke als digitale dienstverlening verder te verbeteren, zodat we voor iedereen (ook mensen met een audio- of visuele beperking) toegankelijk zijn en iedereen onze berichtgeving goed kan begrijpen.
Een sportieve, levendige Mediastad
De aanwezigheid van de media en creatieve economie zit in het DNA van Hilversum. In Hilversum richten we ons op het vergroten van de levendigheid en het versterken van de economische identiteit van Hilversum als stad van media, muziek en architectuur.
Het Mediapark is, met ruim 150 bedrijven en 6000 medewerkers, het hart van een snel ontwikkelende media-industrie. Hilversum werkt samen met de partners op het Mediapark aan de doorontwikkeling naar een bruisende campus met als belangrijke pijler de inzet op talent en innovatie. Met de oprichting van de campusorganisatie wordt hierin al een goede stap gezet. Ook willen we de samenwerking met onderwijsinstellingen intensiveren zodat het onderwijsaanbod (met ruim duizend studenten vanuit HvA, HU, ROC en het instituut Beeld en Geluid) verder kan worden uitgebreid.
Sport en cultuur en evenementen geven Hilversum kleur en levendigheid. Komend jaar wordt veel geïnvesteerd in een bruisend sportklimaat en in cultuur en evenementen. Er wordt samen met de sportverenigingen een nieuwe sportnota opgesteld die het sporten in Hilversum een nieuwe impuls geeft. Ook wordt sporten in de openbare ruimte een steeds belangrijker onderdeel. Maar we investeren ook extra in onze culturele instellingen. We dragen bij aan de uitbreiding van het filmtheater, maken de nieuwe bibliotheek in het centrum mogelijk en betrekken het Metropole Orkest meer bij Hilversum. Uiteraard zal de viering van Hilversum 600 jaar een enorme impuls geven aan bestaande en nieuwe evenementen. 600 jaar Hilversum is daarnaast een mooie kans ons cultureel erfgoed met hernieuwd elan te onderzoeken en zichtbaar te maken.