Het overzicht van baten en lasten

Autonome ontwikkelingen

De gemeente Hilversum heeft eind 2021 besloten om met andere gemeenten in Noord-Holland, de provincie, de omgevingsdiensten en het bedrijfsleven de intentieovereenkomst “Energiebesparingsakkoord Noord-Hollandse Bedrijven 2022-2025” te ondertekenen. Deze intentieovereenkomst moet leiden tot een Plan van Aanpak per gemeente. Daarin staat op welke manier precies, via de weg van stimulerend toezicht, de wettelijk verplichte maatregelen voor bedrijven op het gebied van energiebesparing worden toegepast in de komende jaren. De provincie ondersteunt deze aanpak met een subsidie. Dit plan geeft aan hoe Hilversum het Stimulerend Toezicht gaat aanpakken en hoe dit past binnen het bredere duurzaamheidsbeleid van de gemeente. Daarmee vormt dit plan de onderbouwing bij de aanvraag om subsidie bij de provincie op basis van de ‘uitvoeringsregeling Subsidie Energiebesparing bij Bedrijven Noord-Holland 2021 (SEB)’.

Op basis van de laatste inzichten is de verwachting dat de benodigde externe financiering in 2024 en verder lager is dan was voorzien bij de voorjaarsnota. Dit heeft een verlaging van de rentelasten tot gevolg.

RVU staat voor de Regeling voor Vervroegde Uittreding (RVU). In de eerste versie van de cao uitwerkingen werd beschreven dat alleen voor de jaren 2024 en 2025 gebruik gemaakt kon worden van de RVU - regeling. In de uitwerking van de cao-bepalingen is opgenomen dat ook nog in de jaren 2026 tot en met 2028 gebuik van de RVU-regeling kan worden gemaakt.

In 2024 wordt er, in overeenstemming met motie 23-92, een onderzoek uitgevoerd naar de oprichting van een openbaar algoritmeregister voor Hilversum. Om dit onderzoek mogelijk te maken, is er een budget van €50.000 vereist voor het jaar 2024.

In de voorjaarsnota 2023 is rekening gehouden met een CAO verhoging. Op basis van de definitieve doorrekening is gebleken dat dit budget niet toereikend is. Voorgesteld wordt het budget met afgerond € 180.000 te verhogen.

Het aantal ritten leerlingenvervoer neemt toe. Daarnaast is er sprake van een nieuwe tarievenstructuur. Verwacht wordt dat de kosten voor vervoer sterker stijgen dan de Regio Gooi en Vechtstreek in de begroting 2024 heeft opgenomen.

Vanwege een structurele toename in het volume van het drukwerk en prijsstijgingen dienen de kosten van het budget voor drukwerk opgehoogd te worden met € 50.000. Vanwege de structurele toename in het volume van het verzenden van poststukken dient het budget opgehoogd te worden met € 40.000.

Voor de begroting 2024 zijn de kapitaallasten herberekend. De herberekening leidt tot een daling van de kapitaallasten in 2023 tot en met 2026 en een stijging van de kapitaallasten in 2027 en verder.

In de kadernota 2020 is een begrotingsstelpost van €110.000 opgenomen onder de naam "zoekrichting". Deze stelpost was bedoeld om efficiëntievoordelen te behalen bij publiekszaken, met name het klantcontactcentrum, door organisatorische wijzigingen en beperking van de openingstijden. Echter, vanwege bijkomende taken en voortdurende vragen van burgers blijkt het plan voor de stelpost niet uitvoerbaar te zijn. Daarom wordt voorgesteld om de reeds opgenomen stelpost ongedaan te maken.

De marktgelden vormen een onderdeel van de lokale heffingen die jaarlijks worden gecorrigeerd met het op dat moment geldende inflatiepercentage. In de huidige begroting is rekening gehouden met een indexatie van 4,4% in 2024 t.o.v. 2023. In de periode 2025 tot en met 2027 worden de tarieven jaarlijks geindexeerd met 2,8%.

Om een indexatie van de subsidiebudgetten met 4,4%, zoals vastgesteld in de voorjaarnota 2023, mogelijk te maken is een budget van €700.000 benodigd. Binnen de huidige stelposten is echter €500.000 beschikbaar. Derhalve wordt voorgesteld de stelpost met € 200.000 te verhogen om alsnog een indexatie van 4,4% mogelijk te maken. Aanvullend hierop wordt voorgesteld in 2024 een extra impuls te geven aan gesubsidieerde instellingen van 1,6% (zie mutatie "extra impuls gesubsidieerde instellingen").

Op basis van het historisch verloop is een schatting gemaakt van het aantal te leveren diensten waarvoor leges worden geheven. Deze schatting heeft geleid tot aanpassingen van zowel de inkomsten uit leges als de gerelateerde afdrachten.

Op 28 juni 2023 is, na zienswijzen, in het algemeen bestuur van de OFGV de begroting 2024 vastgesteld. De verhoogde bijdrage wordt met name veroorzaakt door de berekening van de Kostenverdeelsystematiek 2024-2026 (KVS), implementatie kosten omgevingswet en de doorwerking van het akkoord cao SGO uit de begroting 2023.

Gezien de opleidingsbehoefte is een structurele verhoging van het opleidingsbudget met € 10.000 gewenst.

Afgelopen jaren was het budget van de raad t.b.v. de onbelaste vaste vergoeding voor de raadsleden en de vergoeding voor de fractie-assistenten niet verhoogd. Terwijl de wettelijk vastgestelde vergoedingen en het aantal fractie-assistenten afgelopen jaren is gestegen.

Op basis van de kaderbrief van de Regio Gooi en Vechtstreek is in de voorjaarsnota 2023 de hogere bijdrage aan de Regio GV opgenomen. Op 7 september 2023 is in het Algemeen Bestuur van de Regio GV de Regiobegroting 2024 vastgesteld. Ten opzichte van de kaderbrief is de NEA-index op de kosten voor vervoer meer gestegen dan verwacht (€ 0,3 miljoen). Daarnaast was er geen rekening gehouden met de extra kosten voor bedrijfsvoering (€ 0,2 miljoen). De cao-verhoging 2023 maakt geen onderdeel uit van de  begroting van de Regio GV. Om de effecten van de cao-verhoging wel op te nemen in de begroting van Hilversum is een schatting opgenomen. Het Hilversumse deel van de lastenstijging komt naar verwachting uit op € 500.000.

De licentiekosten nemen toe als gevolg van verschillende factoren, waaronder de uitbreiding van de bezetting en inflatie-ontwikkelingen. Deze factoren leiden ondere andere tot een toename van de licentiekosten met €60.000.

De financiële mutaties als gevolg van de meicirculaire wijzigt het te verwachten bedrag aan inkomsten van de algemene uitkering voor de jaren 2023 t/m 2027. Voor een gedetailleerd overzicht wordt verwezen RIB 2023-52.

Actualisatie bestaand beleid

De raad heeft op 14 juni 2023 de geactualiseerde grondexploitaties 2023 vastgesteld. Middels deze begrotingswijzigingen worden de daaraan verbonden financiële effecten verwerkt in de meerjarenbegroting.

De raad heeft op 14 juni 2023 de geactualiseerde grondexploitaties 2023 ten opzichte van 2022 vastgesteld en de begroting is hierop meerjarig bijgesteld. De effecten ten aanzien van de vennootschapsbelasting worden hierbij verwerkt in de meerjarenbegroting.

Betreft de actualisatie van de woonlasten en de OZB-opbrengsten niet-woningen met 4,4% voor 2024 en 2,8% voor de daaropvolgende jaren. Nadere informatie is terug te vinden in de paragraaf Lokale Heffingen.

Vanaf 2019 gebruikt de gemeente de spaarvoorziening riolering voor de jaarlijkse afboeking van vervangingsinvesteringen voor de riolering. Het uitgangspunt is dat de hoogte van de spaarvoorziening het bedrag aan vervangingsinvesteringen dekt. Voor de begroting 2024 en verder is de dotatie geactualiseerd en is een structurele verhoging van de dotatie van € 523.000 aan de voorziening opgenomen. Deze verhoging van de dotatie is conform de stijging met de inflatie van de investeringen (GWW-index CBS). Door de dotatie aan de spaarvoorziening is de voorziening op niveau.

Het doel is het realiseren van de visie op dienstverlening en de doorontwikkeling van het programma dienstverlening. Dit vereist onder andere inzet op het gebied van digitalisering en automatisering. Vanuit het programma Dienstverlening heeft daarom, in samenwerking met de I-keten, een haalbaarheidsonderzoek plaatsgevonden voor een verdere digitalisering van de dienstverlening waaronder een Meldingen openbare ruimte applicatie, een Mijn Omgeving, een Frontoffice applicatie en het aansluiten op de MijnOverheid berichtenbox. Om dit te kunnen realiseren, is een eenmalige investering van € 497.500 nodig in 2024, gevolgd door een structurele investering van € 40.000 in de jaren daarna.

Jaarlijk wordt de rioolheffing opnieuw berekend. In de berekening voor de rioolheffing is rekening gehouden met een onttrekking aan de egalisatievoorziening van € 270.000. Het saldo van de voorziening is daarmee nihil. Een nadere toelichting op de rioolheffing is terug te vinden in de paragraaf Lokale Heffingen.

Naast de in de voorjaarsnota overeengekomen werkwijze ten aanzien van indexatie wordt voorgesteld een extra impuls te geven aan gesubsidieerde instellingen van 1,6%. Dit vertaalt zich in een extra last van €250.000. Deze extra impuls wordt na rato over de beleidsvelden verdeeld.

Meervoudige bewoning is bewoning in een gebouw/pand door meer dan één huishouden. De gemeente Hilversum wil meervoudige bewoning reguleren en overconcentratie voorkomen. Tot op heden is de meervoudige bewoning gereguleert door een adequete toepassing van het parkeerbeleid. Het parkeerbeleid is op 19 juli 2023, als onderdeel van de mobiliteitsvisie, herijkt. Met de actualisatie verdwijnt ook het instrument om de meervoudige bewoning te reguleren. Meervoudige bewoning moet daarom op een andere wijze worden gereguleerd. De totale jaarlijkse kosten voor de monitoring en de bijbehorende handhaving van illegale meervoudige bewoning bedragen structureel ongeveer € 240.000.

Conform de Regeling opvang ontheemden Oekraïne vangt de gemeente Hilversum vluchtelingen uit Oekraïne op. Het uitgangspunt van het Rijk is dat de rijksvergoedingen kostendekkend moeten zijn. In de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne heeft het Rijk uiteengezet welke type vergoedingen de gemeente voor deze taken ontvangt. In deze begroting worden de verwachte  lasten en baten verwerkt. De baten worden op basis van de bekostigingsregeling geraamd op € 31,0 miljoen. Deze vergoeding wordt ingezet ter dekking van de volgende lasten: het beheer en de exploitatie van gemeentelijke opvanglocaties Thebe en Anton Philipsweg 3, opvang in hotel Ravel, leefgeld in gemeentelijke en particuliere opvang, personeelslasten programmateam. De totale lasten en baten worden begroot op € 31,0 miljoen.

Voorgesteld wordt om in 2024 € 324.000 te onttrekken aan de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing. Een nadere specificatie van de afvalstoffenheffing is terug te vinden in de paragraaf Lokale Heffingen.

In het bestaande investeringsprogramma is een investeringskredieten opgenomen voor de nieuwe belastingapplicatie. Uit de aanbesteding blijkt dat er een Saas- oplossing komt, waardoor de lasten niet langer opgenomen mogen worden in het investeringsprogramma, maar direct ten laste van de exploitatie moeten worden gebracht. Van de investering van € 200.000 komt € 140.000 ten laste van 2024 en € 60.000 (middels de eindejaarsrapportage) ten last van 2023.

Ondanks dat eigendom van vastgoed geen kerntaak van de gemeente is, kan vastgoed in eigendom van de gemeente een bijdrage leveren aan het verwezenlijken van de gemeentelijke ambities. In 2021 is in de kadernota besloten om voor de duur van 3 jaar een teammanager Vastgoed aan te stellen. De taken van het vastgoedteam zijn sinds 2021 toegenomen, met name op het gebied van verduurzaming, betrokkenheid bij gebiedsontwikkelingen, en het vinden van ruimte voor maatschappelijke functies zoals onderwijs, sport, opvangplekken vluchtelingen. Dit vereist een permanent team en de omzetting van de tijdelijke positie van teammanager naar een vaste formatie kost €101.000 per jaar.

De raad heeft op 19 juli 2023 het Uitvoeringsprogramma Mobiliteitsvisie 2040 vastgesteld. Hiermee wordt richting 2040 ingezet op het verbeteren van de bereikbaarheid en op groene, duurzame, innovatieve en veilige mobiliteit. De financiële kaders zoals opgenomen in het raadsvoorstel zijn verwerkt in de begroting.

Het parkeerbeleid van Hilversum is een concretisering van het uitvoeringsprogramma van de mobiliteitsvisie. De mobiliteitsvisie beschrijft het streven naar een beter bereikbaar Hilversum met een verschuiving van autoverkeer naar duurzamere vervoersopties. Het parkeerbeleid stelt de kaders vast voor de komende jaren, inclusief de financiële aspecten. 19 juli 2023 heeft de gemeenteraad het parkeerbeleid vastgesteld. Met deze begrotingswijziging worden nu de meerjarige financiële aspecten die verbonden zijn aan dit reeds goedgekeurde beleid verwerkt.

In de lijn met het coalitieakkoord 2022-2026 en vanuit wet en regelgeving (EML) wordt in de komende jaren ingezet op het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed. De vraag naar verduurzamen van panden groeit en daarmee groeit ook de ambtelijke inzet op de verduurzamingsopgave. Om de kennis en kunde te borgen wordt de tijdelijke functie bouwkundige omgezet naar een vaste functie voor structureel € 90.000.

Bij de Kadernota 2020 is besloten om projectkosten te activeren en af te schrijven. In de kadernota 2020 is hiervoor een stelpost 'herziening financieel beleid' opgenomen. Om de sturing op de realisatie te verbeteren wordt deze stelpost verdeeld over de betreffende teams van de afdeling Leefomgeving

De raad heeft eind 2020 besloten om actief het niet-strategisch vastgoed te verkopen, waarbij de verkoopopbrengst ten goede komt aan de reserve Stedelijke ontwikkeling. De gemeente verkoopt in 2024 naar verwachting 7 panden en grond. Na aftrek van de reeds in de begroting opgenomen verkoopopbrengst en na aftrek van de boekwaarde en verkoopkosten blijft er een extra netto verkoopopbrengst van € 5.161.270 over, die in 2024 wordt gedoteerd aan de reserve Stedelijke ontwikkeling.

Met de vaststelling van de Uitvoeringsnota Stationsgebied (15 september 2021) heeft de raad, naast de opening van een grondexploitatie Stationsplein en een grondexploitatie Koninginneweg, een aantal principe besluiten genomen voor de toekennen van kredieten voor een aantal deelprojecten. Deze deelprojecten worden voorbereid waarna de raadsvoorstellen voor vrijgave kredieten en opening grondexploitatie Koninginneweg volgen. Voorbereidingskosten kunnen worden geactiveerd op het moment dat dat het inhoudelijk en financieel kader is vastgesteld. Het Stationsgebied is een majeur project waarbij de plannen omlijnd en uitvoerbaar zijn. De fase waarin het Stationsgebied zich nu bevindt maakt het mogelijk om alle voorbereidende kosten te activeren. Zodoende blijven de kosten voor de gehele ontwikkeling van het Stationsgebied inzichtelijk en kunnen deze worden betrokken bij het zogenoemde ‘kostenverhaal’. Vanaf 2024 is € 2.300.000 aan voorbereidingskosten in het investeringsplan 2024 verwerkt. Deze wijziging maakt dat het voorbereidingsbudget t.b.v. diverse projectonderdelen waaronder de Centrumring, geluidssanering en de ondergrondse fietsstalling van € 600.000 terug vloeit naar de ‘Reserve Stedelijke Ontwikkelingen’.

Er is een budget toegewezen voor het ondersteunen van bewonersinitiatieven gericht op sociale cohesie en leefbaarheid. In de voorjaarsnota 2023 is extra financiering toegevoegd om dit te ondersteunen. Na onderzoek blijkt echter dat het extra budget niet voldoende is. Daarom wordt voorgesteld om in deze begroting een jaarlijkse extra toewijzing van € 50.000 te doen.

Nieuw beleid

Er is door het Rijk € 5,6 miljoen beschikbaar gesteld via een Brede SPUK-regeling voor de periode van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2026. Deze Brede-SPUK heeft betrekking op sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. Deze Brede SPUK-regeling is voor gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren die zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Het bedrag is als volgt verdeeld over de jaren: 2023: € 1,5 miljoen, 2024: € 1,5 miljoen, 2025: € 1,5 miljoen en 2026: € 1,1 miljoen. Middels deze boeking worden zowel de beschikbaar gestelde baten als de daar tegenoverstaande lasten verantwoord in de gemeentelijke begroting.

In de Raad van 19 juli 2023 zijn de startnotities Jeugd en Wmo-Samenleving 2024-2030 vastgesteld. Hierbij is voor Wmo-Samenleving de variant 'Buurtgericht en gemeenschap' en voor Jeugd 'Sterke basis, gericht investeren in preventie en verstevigen toegang' gekozen voor de op te stellen beleidskaders. De benodigde budgetten betreffen voor Wmo-Samenleving € 550.000 en voor Jeugd eveneens € 550.000.

Dekkingsplan

Als dekkingsvoorstel wordt de dotatie aan de algemene reserve verlaagd (2024: €0,7 miljoen, 2025: €0.8 miljoen, 2026: €2,0 miljoen). Hiermee resteert een dotatie van €0,8 miljoen in 2024, €10,8 miljoen in 2025 en €0,6 miljoen in 2026. Daarnaast wordt de stelpost voor nominale ontwikkelingen 2024 afgeraamd met €1,5 miljoen.