Financiële beschouwing

De plannen uit deze begroting zijn vertaald in een meerjarig financieel beeld. Hierbij is het vertrekpunt de voorgaande programmabegroting en de voorjaarsnota 2023 die de gemeenteraad voor de zomer heeft vastgesteld. Aanvullend presenteren wij de besluiten die de raad na het opstellen van de voorjaarsnota 2023 heeft genomen (Gebiedsagenda Centrum Hilversum d.d. 19 juli 2023).

           -/- is voordeel en +/+ is

Financieel beeld
In de voorliggende begroting wordt u gevraagd de opgenomen budgetaanpassingen te beoordelen en over te nemen. De voorgestelde budgetaanpassingen worden in paragraaf ‘3.2 Toelichting op de wijzigingen’ nader toegelicht.

Zoals in de algemene beschouwing is toegelicht weerspiegelt de programmabegroting onze sterke ambities. Tegelijkertijd zien we dat ook Hilversum, net als alle andere gemeenten, als gevolg van de herziene financieringssystematiek vanuit het Rijk, te maken krijgt met financiële onzekerheid in de toekomst. Dit laat de programmabegroting voor de jaren 2026 en 2027 ook zien. Het financieel beeld (voor amendementen) ziet er als volgt uit:

          -/- is voordeel en +/+ is

Door het tonen van een tekort in 2026 en 2027 geven we gevolg aan het VNG advies voor het opstellen van de programmabegrotingen 2024-2027. Dit advies volgde op de tijdens de algemene ledenvergadering van de VNG aangenomen resolutie ‘Naar een rechtvaardig, duurzaam en solide meerjarig financieel perspectief’. Het begrotingsadvies van de VNG bestaat uit 2 onderdelen:

• Presenteer voor 2024 en 2025 van de meerjarenraming 2025-2027 een sluitende begroting
• Breng de lasten in de meerjarenramingen voor 2026 en 2027 in beeld, in de vorm van een realistische begroting. Baseer deze op het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente, de ambities uit de coalitieakkoorden en geschatte mee- en tegenvallers. Naar verwachting zullen de meerjarenramingen 2026 en 2027 dan duidelijk tekorten aangeven.

Het is uitzonderlijk dat de VNG het advies geeft om bewust tekorten te laten zien, maar de ingreep van het kabinet in het gemeentefonds vanaf 2026 levert een uitzonderlijke financiële situatie op. Tijdens de ALV is dit onderstreept door de bijna unanieme steun voor genoemde resolutie en 2 moties.

Prudent financieel beleid
Met de nu voorliggende begroting hebben we een gedegen mix gevonden tussen het uitvoering geven aan onze ambities en investeringen voor Hilversum en het versterken van de algemene reserve. Dit is mogelijk zonder dat de lokale lasten meer stijgen dan met de inflatie. Tegelijkertijd toont deze begroting transparant de kwetsbaarheid binnen de laatste jaren van de meerjarenbegroting als gevolg van de financieringssystematiek vanuit het Rijk. Door de gevolgen van de keuzes van het kabinet te laten zien, geven we een helder signaal af aan het inmiddels demissionaire kabinet en de Tweede Kamer: de gemeentelijke financiën zijn momenteel onvoldoende voor het uitvoeren van het huidige takenpakket.

Zoals verwacht toen we bij de vorige programmabegroting overschotten aan de reserve toevoegden, is het nu nodig om een deel van de eerder gemaakte reservering te gebruiken om de ontstane tekorten af te dekken. Mede door het verlagen van deze eerder begrote toevoeging aan de algemene reserve in 2024 en 2025 zijn de eerste jaren van de meerjarenraming sluitend. De laatste twee jaarschijven tonen een beheersbaar tekort. Het college presenteert bewust dat tekort en houdt daarmee de toevoeging aan de behoedzaamheidsbuffer in 2026 en 2027 in stand. In de voorliggende meerjarenraming zijn de volgende toevoegingen aan het vermogen opgenomen.

Met bovenstaande stortingen komt de algemene reserve eind 2027 uit op € 82,4 miljoen.

Naast de storting in de algemene reserve waaronder de behoedzaamheidsbuffer sparen we ook door te blijven storten in de reserve stedelijke ontwikkeling. De reserve stedelijke ontwikkeling komt hiermee eind 2027 uit op € 16,8 miljoen.